Το χωριό Ζαρός
Ένα από τα σημαντικότερα χωριά της Pίζας του Ψηλορείτη και από τα πιο ιστορικά κεφαλοχώρια της Κρήτης. Έχει περίπου 2.000 κατοίκους με κύρια ασχολία την γεωργία, κτηνοτροφία και τον τουρισμό.

Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί και δραστηριότητες που στηρίζονται στην εκμετάλλευση του πλούσιου υδάτινου δυναμικού της περιοχής. Το όνομα Zαρός είναι προελληνικό και ετυμολογείται από το Zα (πολύ) + Pούς (ροή).

Εξαιτίας της ύπαρξης των άφθονων νερών η περιοχή κατοικείτο σε όλες τις ιστορικές περιόδους. Τα βενετσιάνικα έγγραφα το αναφέρουν σαν Saro ήδη από το 1378.

H αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα που σώζεται μαρτυρούν ένα οικισμό σε πλήρη άνθιση.

Εξαιτίας των άφθονων νερών στο Zαρό λειτουργούσαν μέχρι και πριν από λίγα χρόνια αρκετοί νερόμυλοι τα ερείπια των οποίων υπάρχουν κατά μήκος ενός υδάτινου καναλιού. Σήμερα λειτουργεί μονάχα ένας στην θέση Bότομος.

Στη θέση του οικισμού Ζαρού πρέπει να βρισκόταν η αρχαία πόλη «Βήνη» η οποία ήκμασε κατά την κλασική και ελληνιστική περίοδο από την οποία καταγόταν, ο ποιητής Ριανός ο Κρης.

Δυτικά από τη λίμνη «Βοτόμου» και σε μικρή απόσταση βρίσκεται η μικρότερη πηγή της «Στέρνας» (100 μέτρα από τους ξενώνες Eλαιώνας). Πήρε το όνομα της από την αρχαία ρωμαϊκή δεξαμενή (cisterna) που σώζεται ακόμα έως και σήμερα. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα έργα υδρομάστευσης της Ρωμαϊκής περιόδου στην Κρήτη, από την οποία οδηγούσαν το νερό μέσω κλειστού αγωγού στην αρχαία Γόρτυνα. Επίσης στη θέση Βότομος σώζεται το σύστημα αγωγών μεταφοράς του νερού, τμήμα του Ρωμαϊκού υδραγωγείου.

Η ιστορία της περιοχής είναι αρκετά μεγάλη και ξεκινά από την μινωική εποχή. Έχουν εντοπιστεί σημαντικές Μινωικές αρχαιότητες στις θέσεις Καλαθιανά (θολωτοί Μινωικοί τάφοι), Κούρτες (Υστερομινωικός οικισμός και τάφοι Υστερομινωικής Πρωτογεωμετρικής και Γεωμετρικής εποχής), Βότομος (Μινωικός οικισμός).

Στις Κούρτες, στη θέση "Αρχαία" Αγίου Σάββα έχουν πραγματοποιηθεί ανασκαφές, και πολλά από τα ευρήματα βρίσκονται στο Μουσείο Ηρακλείου. Ακόμα, δείγματα της Ρωμαϊκής περιόδου φαίνονται στη θέση Τρυπητή, όπου έχει εντοπιστεί νεκροταφείο Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής εποχής.

Αξίζει  μια βόλτα στα στενά του  χωριού  και στις   παλιές όμορφες γειτονιές . Στον κεντρικό  δρόμο υπάρχουν διάφορα μαγαζιά ,όπως καφενεία  , κρεπερι , πιτσαρία ,  μίνι μάρκετ , παραδοσιακα υφαντά  Μίτος .